Hình thành tỉnh Quảng Trị mới với tầm vóc, vị thế vượt trội hơn, hội tụ những lợi thế cạnh tranh chiến lược, đặc sắc*

Thưa đồng chí Lê Ngọc Quang, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị,

Thưa các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Lãnh đạo các Ban, bộ, ngành trung ương,

Thưa Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo hai tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị,

Thưa đồng chí, đồng bào,

Hôm nay, trong không khí trang trọng và xúc động, tôi rất vui mừng thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự và phát biểu tại sự kiện có ý nghĩa dấu mốc lịch sử: Lễ công bố các Nghị quyết, Quyết định sáp nhập tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị; vận hành chính quyền địa phương hai cấp và trao các quyết định kiện toàn nhân sự.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi trân trọng gửi đến các đồng chí, đồng bào lời chúc mừng nồng nhiệt nhất! Xin chúc Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị sẽ chung sức, đồng lòng, đoàn kết, phát huy mọi tiềm năng, lợi thế để vươn lên phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn mới!

Thưa đồng chí, đồng bào!

Ngày hôm nay sẽ đi vào lịch sử dân tộc khi chúng ta triển khai những quyết sách mang tầm nhìn thế kỷ - "sắp đặt lại giang sơn", kiến tạo một bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả trên toàn quốc.

Như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ: "Sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính không chỉ là điều chỉnh địa giới, mà là cơ hội để tạo ra không gian phát triển mới, khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, hình thành thực thể hành chính kinh tế có quy mô đủ lớn, năng lực quản trị đủ mạnh".

Mô hình chính quyền hai cấp là bước đi đột phá, thể hiện tinh thần đổi mới, hướng tới một chính quyền gần dân, hiểu dân, vì dân, trọng dân, phục vụ nhân dân.

Quảng Bình và Quảng Trị, vốn chung một dải đất, chung một dòng chảy lịch sử, văn hóa trong mái nhà Bình-Trị-Thiên khói lửa, anh hùng. Khát vọng thống nhất non sông từng cháy bỏng hơn bao giờ hết trên mảnh đất này, và hôm nay, chúng ta lại thực hiện một cuộc "thống nhất" ở tầm vóc mới, vì một khát vọng chung: Dân tộc Việt Nam hùng cường và thịnh vượng!

Sáp nhập giữa Quảng Bình và Quảng Trị, do đó, là sự hòa quyện của thiên nhiên, văn hóa và con người, để kiến tạo một tương lai hạnh phúc hơn cho Nhân dân, hình thành tỉnh Quảng Trị mới với tầm vóc và vị thế vượt trội hơn, hội tụ những lợi thế cạnh tranh chiến lược, đặc sắc.

Sau sáp nhập, tỉnh Quảng Trị mới có quy mô diện tích 12.700 km² và dân số hơn 1,8 triệu người, sẽ có vị thế và tiềm lực tương xứng để trở thành một trung tâm kinh tế tổng hợp của khu vực Bắc Trung Bộ.

Quảng Trị hôm nay có vị thế cửa ngõ giao thương đa phương thức, trở thành một đầu mối kết nối chiến lược, là cầu nối quan trọng giữa biển và lục địa. Hệ thống cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, La Lay, và Cha Lo là điểm cuối của Hành lang kinh tế Đông - Tây, mở ra cơ hội giao thương trực tiếp với Lào, Thái Lan, Myanmar và các nước ASEAN.

Mạng lưới này liên kết chặt chẽ với cao tốc Bắc – Nam, đường Hồ Chí Minh, Cảng Hàng không Đồng Hới; và trong tương lai là đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, cụm cảng biển nước sâu Mỹ Thủy - Hòn La và cảng hàng không Quảng Trị tạo thành một hệ thống vận tải hiện đại, liên hoàn, sẵn sàng đón các dòng chảy thương mại - đầu tư toàn cầu, biến Quảng Trị thành trung tâm kinh tế - logistics tổng hợp của khu vực.

Về năng lượng, Quảng Trị có đủ điều kiện cần và đủ để trở thành Trung tâm Năng lượng sạch của khu vực. Tỉnh có tiềm năng to lớn về năng lượng tái tạo, được ví như "ngọn gió vàng, ánh nắng ngọc". Đồng thời, với vị trí địa lý thuận lợi, Quảng Trị có cơ hội đặc biệt để đi đầu trong việc phát triển các nguồn năng lượng sạch như khí hydro xanh và amoniac xanh.

Cùng với đó, Quảng Trị đã hình thành và đang phát triển động lực tăng trưởng từ công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao. Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị được định hướng trở thành một trung tâm công nghiệp chế biến và năng lượng sạch.

Phát triển công nghiệp công nghệ cao sẽ tạo ra phụ tải tiêu thụ điện sạch ngay tại chỗ, giúp giảm thiểu thất thoát truyền tải, tăng hiệu quả đầu tư cho ngành năng lượng.

Quảng Trị sở hữu một "di sản kép" độc nhất vô nhị: Tỉnh không chỉ có các di sản thiên nhiên đặc biệt của thế giới như Phong Nha - Kẻ Bàng và "vương quốc hang động" Sơn Đoòng; những bãi biển Cửa Việt, Cửa Tùng lộng gió, đảo Cồn Cỏ xanh ngọc; mà còn là vùng "đất lửa" với những "địa chỉ đỏ" mang tầm vóc quốc gia như Thành cổ Quảng Trị, đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Nghĩa trang Trường Sơn, Nghĩa trang Đường 9…; Sự hòa quyện này tạo ra một thương hiệu du lịch độc đáo, kết hợp giữa khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và du lịch hoài niệm, tâm linh.

Sự kết hợp Quảng Bình, Quảng Trị cũng nâng cao giá trị nguồn lực con người với bản sắc và ý chí kiên cường.

Người dân nơi đây chân thành, mộc mạc nghĩa tình nhưng mang trong mình một ý chí quật cường và khát vọng vươn lên mãnh liệt, được hình thành từ những giá trị văn hóa tương đồng, đậm đà bản sắc, được hun đúc qua lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc. Đây chính là nguồn nội lực to lớn, đặc biệt để xây dựng và phát triển quê hương.

Thưa đồng chí, đồng bào!

Đằng sau niềm vui và kỳ vọng, cũng là không ít những tâm tư, trăn khoăn. Trung ương thấu hiểu sâu sắc rằng thay đổi không bao giờ là dễ dàng.

Tôi biết, có những đồng chí cán bộ đêm qua còn trằn trọc, không chỉ lo cho vị trí công tác ngày mai, mà còn là nỗi bâng khuâng khi phải rời xa một cơ quan, một tập thể đã gắn bó như gia đình.

Tôi cũng biết, có những người dân còn băn khoăn, lo lắng: "Liệu giấy tờ tùy thân, đất đai có phải làm lại hết không? Liệu tiếng nói, bản sắc của xã mình, làng mình có bị mờ nhạt trong một cơ cấu lớn hơn không?"

Và hơn cả, đó là sự luyến tiếc khi tạm xa những cái tên địa danh đã gắn bó với bao thế hệ như máu thịt, đã đi vào thi ca, đã là niềm tự hào và căn tính của mỗi chúng ta.

Những tâm tư này là hoàn toàn chính đáng, rất con người, và tôi xin được thấu cảm, chia sẻ một cách chân thành nhất.

Nhưng thưa các đồng chí, chính trong thời khắc này, sự hy sinh, tinh thần vì đại cục của mỗi chúng ta, đặc biệt là những cán bộ, đảng viên mới cần thiết phải được phát huy ở mức cao nhất. Như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói: "Chấp nhận thay đổi, từ bỏ thói quen gắn bó nhiều năm không dễ, nhưng chính trong lúc này, tinh thần gương mẫu vì tập thể, vì lợi ích chung của các đồng chí lại càng được thể hiện".

Những băn khoăn hôm nay sẽ là động lực để chúng ta cùng nhau vượt qua, biến thử thách thành cơ hội để phát triển quê hương Quảng Trị ngày mai.

Chúng ta ý thức rất sâu sắc rằng, để có được sự đồng thuận hôm nay, trước hết là sự ủng hộ, đoàn kết của Nhân dân hai tỉnh. Đồng thời, là sự tham gia chủ động, tích cực của chính quyền cơ sở từ cấp tỉnh đến cấp xã, trong việc triển khai các bước chuẩn bị, lắng nghe ý kiến người dân, và đảm bảo tiến độ theo chỉ đạo của Trung ương. Nhiều đồng chí giữ cương vị lãnh đạo của hai tỉnh đã vì sự phát triển chung, chấp nhận nghỉ hưu sớm để tạo cơ hội cho lớp cán bộ trẻ, tất cả vì sự phát triển chung của quê hương.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng ghi nhận nỗ lực rất lớn của các Bộ, ngành, cơ quan trung ương trong việc hỗ trợ các địa phương nói chung, Quảng Bình, Quảng Trị nói riêng trong công cuộc sắp xếp lại địa giới, tổ chức, bộ máy lần này.

Tại sự kiện hôm nay, thay mặt lãnh đạo Đảng, nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xin khẳng định rằng: "Mọi quyền lợi hợp pháp, chính đáng của cán bộ, công chức, viên chức, người dân và doanh nghiệp sẽ được đảm bảo".

Thưa các đồng chí,

Trước mắt, chúng ta còn nhiều thách thức, nhưng nhìn về phía trước, chúng ta có cơ sở vững chắc để tin tưởng vào sức mạnh nội sinh tinh thần vượt khó, trung dũng kiên cường với khát vọng vươn lên không ngừng, với thế hệ trẻ tài năng, hoài bão, yêu nước, tỉnh Quảng Trị sẽ vươn lên phát triển mạnh mẽ, năng động xứng đáng với thời cơ "vàng" mà cuộc hợp nhất với Quảng Bình đã tạo ra.

Tại buổi lễ quan trọng, có ý nghĩa lịch sử hôm nay, tôi nêu một số nhiệm vụ trọng tâm, cả trước mắt và lâu dài, để chúng ta cùng nhau tập trung thực hiện có hiệu quả:

Trước hết, phải xây dựng, củng cố vững chắc sự đoàn kết trong Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân; phát huy truyền thống anh hùng cách mạng; khơi dậy khát vọng đưa Quảng Trị phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

Yêu cầu này gắn liền với nhiệm vụ tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân, khơi dậy tinh thần đổi mới, ý chí vươn lên, trách nhiệm cống hiến; phát huy dân chủ, siết chặt kỷ cương, xây dựng nền tảng chính trị vững chắc; giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trong quá trình vận hành bộ máy mới.

Hai là, phải khẩn trương định hình các mục tiêu chiến lược, quy hoạch, định hướng cho sự phát triển bền vững và lâu dài, gắn với quá trình chuẩn bị Đại hội Đảng bộ các cấp. Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Trị phải xác định rõ các trọng tâm, định hướng, và mục tiêu chiến lược phù hợp với không gian phát triển mới; trên cơ sở phát huy đầy đủ tiềm năng vượt trội của vùng đất này. Quảng Trị cần khẳng định quyết tâm đến năm 2030 trở thành trung tâm kinh tế Bắc Trung Bộ; và đến năm 2050 trở thành trung tâm kết nối khu vực và quốc tế.

Ba là, khẩn trương hoàn thiện cơ cấu, bộ máy chính quyền từ tỉnh đến cơ sở; ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ để xây dựng chính quyền tinh gọn, hiện đại, hiệu lực, hiệu quả.

Trước mắt, cần nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy, hoàn thiện thể chế địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo đúng tinh thần Nghị quyết số 60-NQ/TW và Kết luận số 150-KL/TW của Bộ Chính trị; đảm bảo triển khai 1.059 nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Bộ phân cấp.

Khẩn trương công bố, tổ chức tiếp nhận, giải quyết TTHC trên địa bàn bảo đảm tạo thuận lợi tối đa, thông suốt cho người dân và doanh nghiệp, kết nối với Trung tâm Cổng Dịch vụ công một cửa của quốc gia. Thành lập ngay các tổ công tác đặc biệt để hướng dẫn, hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục chuyển đổi thuận lợi, nhanh chóng, và hoàn toàn miễn phí.

Đối với những nơi cấp xã còn thiếu cán bộ chuyên môn, tôi đề nghị cấp tỉnh khẩn trương bố trí, tăng cường lực lượng, bảo đảm công việc thông suốt, không để người dân và doanh nghiệp phải chờ đợi, đặc biệt trong việc triển khai các dự án giao thông, kinh tế, và ứng dụng công nghệ.

Tuyệt đối không để xảy ra đình trệ, đảm bảo mọi hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội hợp lý của người dân được duy trì thông suốt, đặc biệt trong giai đoạn đầu sau sáp nhập. Đây không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là nền tảng để Quảng Trị (mới) vươn lên mạnh mẽ, trở thành hình mẫu về chính quyền hiện đại trong khu vực.

Bốn là, xác định thật rõ nét tiềm năng, lợi thế của tỉnh để ưu tiên thu hút, huy động nguồn lực để đầu tư phát triển bền vững. Trong đó:

Chú trọng phát triển năng lượng tái tạo – ngọn cờ kinh tế xanh; đồng thời đẩy mạnh phát triển công nghiệp công nghệ cao, trong đó phát triển Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị trở thành trung tâm công nghiệp chế biến, điện, điện tử, năng lượng sạch. Đây chính là giải pháp bền vững để thu hút đầu tư, hình thành trung tâm năng lượng tái tạo, năng lượng sạch gắn với công nghiệp công nghệ cao.

Đẩy mạnh phát triển logistics và kinh tế cửa khẩu – cửa ngõ giao thương, phát huy tối đa vị thế là điểm cuối của Hành lang kinh tế Đông – Tây. Quảng Trị cần đẩy nhanh các dự án như cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo, cảng nước sâu Mỹ Thủy, cảng hàng không Quảng Trị và nâng cấp Khu kinh tế Lao Bảo. Vị trí đặc biệt, hạ tầng đồng bộ, logistics thông minh sẽ là nền tảng để Quảng Trị vươn mình trở thành trung tâm trung chuyển khu vực Đông Nam Á.

Phát triển du lịch – khai thác hiệu quả viên ngọc thiên nhiên và văn hóa. Quảng Trị cần xây dựng sản phẩm du lịch mạo hiểm, tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng đặc sắc, thân thiện, bảo vệ thiên nhiên. Để thực hiện được mục tiêu này, cần có chiến lược thu hút các nhà đầu tư có nhiều kinh nghiệm trên thế giới, đồng thời đẩy mạnh quảng bá thương hiệu, điểm đến, đưa du lịch Quảng Trị vươn tầm quốc tế.

Một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng mà tôi đề nghị các đồng chí phải ưu tiên triển khai thực hiện ngay trong những ngày đầu tiên của mô hình tổ chức mới cấp là bố trí đủ nguồn lực, triển khai hiệu quả các chính sách mới về an sinh xã hội, giáo dục, và y tế, đặc biệt là các nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua, nhằm đảm bảo đời sống nhân dân, không để ai bị bỏ lại phía sau. Nổi bật là Nghị quyết yêu cầu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội vào năm 2025 cho công nhân và người thu nhập thấp; Nghị quyết phân bổ từ nguồn tiết kiệm chi thường xuyên để xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Kô.

Về giáo dục, triển khai Nghị quyết phổ cập giáo dục mầm non 3-5 tuổi và miễn học phí công lập từ năm học 2025-2026, ưu tiên trẻ em ở Hướng Hóa, Đakrông. Tôi đề nghị Quảng Trị khẩn trương rà soát, có kế hoạch cụ thể để ưu tiên chuyển đổi các trụ sở hành chính sau sắp xếp thành cơ sở y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội, đảm bảo phục vụ thiết thực nhu cầu nhân dân, đảm bảo người dân được thụ hưởng tối đa các lợi ích từ việc sắp xếp đơn vị hành chính.

Thưa các đồng chí,

Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đặt trọn niềm tin vào đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh Quảng Trị (mới). Các đồng chí được phân công, bổ nhiệm hôm nay không chỉ mang trên vai trách nhiệm cá nhân, mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, bản lĩnh, và trí tuệ của vùng đất này.

Xin chúc mừng các đồng chí vừa được trao quyết định bổ nhiệm. Chúc các đồng chí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đáp ứng sự tin tưởng của lãnh đạo Đảng, nhà nước và nhân dân.

Tôi kêu gọi các đồng chí phát huy tinh thần trách nhiệm cao, khăng định bản lĩnh, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Chúng ta cùng quyết tâm, từ ngày mai, 1/7/2025, tất cả các công việc theo thẩm quyền của hai cấp – tỉnh và xã – phải được thực hiện thông suốt, hiệu quả, không gây phiền hà cho nhân dân.

Tôi có niềm tin chắc chắn rằng, với truyền thống kiên cường của mảnh đất này, với sự đoàn kết sắt son của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, chúng ta sẽ vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Những băn khoăn, trăn trở hôm nay sẽ sớm nhường chỗ cho niềm tự hào về những thành tựu mà chúng ta cùng nhau kiến tạo ngày mai.

Hãy cùng nhau biến tiềm năng, lợi thế thiên nhiên, văn hóa, con người thành hiện thực, để Quảng Trị vươn mình, phát triển rực rỡ cùng quê hương, đất nước.

Một lần nữa, xin kính chúc các đồng chí lãnh đạo, quý vị đại biểu cùng toàn thể đồng chí, đồng bào sức khỏe, hạnh phúc và thành công trên chặng đường mới!

Chúc tỉnh Quảng Trị phát triển bền vững, trở thành niềm tự hào của cả nước!

Chúc quý vị đại biểu và nhân dân sức khỏe, hạnh phúc, thành công.

Xin trân trọng cảm ơn!

* Tiêu đề do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đặt