Báo chí góp phần hóa giải thách thức, tận dụng thời cơ*

Kính thưa đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Tổng biên tập báo Nhân dân, Chủ tịch hội nhà báo Việt Nam,

Thưa các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành và các địa phương,

Thưa các đồng chí,

Hôm nay, tại thành phố biển Nha Trang xinh đẹp, thanh bình và mến khách, tôi rất vui mừng tới dự Hội nghị tổng kết năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 Hội báo Việt Nam.

Sự kiện càng đặc biệt, ý nghĩa hơn khi được tổ chức đúng vào những ngày tháng 4 lịch sử, kỷ niệm 48 năm Ngày Giải phóng Khánh Hòa (02/4/1975 - 02/4/2023), 48 năm Ngày Giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2023) và 73 năm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam (21/4/1950 - 21/4/2023) và chuẩn bị kỷ niệm 98 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và với tình cảm cá nhân tôi gửi tới các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, đại diện lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, địa phương, tỉnh Khánh Hòa, các vị khách quý cùng toàn thể những người làm báo trên cả nước lời thăm hỏi thân thiết và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí,

Báo chí cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo, đã luôn đồng hành và đóng góp quan trọng trong những chặng đường đấu tranh kiên cường của Đảng ta, nhân dân ta trong bảo vệ độc lập dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội, thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.

Những năm qua, Báo chí cách mạng đã phản ánh khách quan, sinh động mọi mặt của đời sống xã hội; truyền tải tiếng nói, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân; kịp thời phát hiện, nêu lên nhiều vấn đề thực tiễn; cung cấp nhiều thông tin có giá trị, phục vụ hiệu quả công tác quản lý, hoàn thiện về nghiên cứu lý luận, hoạch định chủ trương, chính sách và công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước.

Báo chí đã làm tốt vai trò xung kích trên mặt trận tư tưởng, thông tin, truyền thông, góp phần định hướng dư luận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân; đấu tranh, phản bác luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ; đi đầu trong việc lan toả thông tin chính thống, hình ảnh một Việt Nam an toàn, ổn định, hoà bình, hữu nghị, phát triển, góp phần thực hiện thành công đường lối, chiến lược đối ngoại, nâng cao vị thế, uy tín đất nước.

Qua báo cáo của Hội nhà báo, tôi vui mừng được biết trong năm 2022, Hội nhà báo Trung ương và địa phương đã tập hợp, đoàn kết, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho các nhà báo. Phương thức hoạt động của hội có nhiều đổi mới, bắt kịp sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ; đặc biệt là bám sát xu thế toàn cầu để tuyên truyền, hưởng ứng quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, phát triển nội dung số trong hoạt động báo chí.

Các nhà báo đã chủ động thâm nhập thực tế, kịp thời đưa tin về những sự kiện nóng, các vấn đề dư luận xã hội quan tâm,… Nhiều bài báo mang tính phát hiện, đúc kết thực tiễn sinh động, lan tỏa các gương điển hình tiên tiến, cảnh báo những nguy cơ hiện hữu, kiến nghị với Đảng, Nhà nước nhiều giải pháp thiết thực trên nhiều lĩnh vực. Các tác phẩm đã tích cực phản ánh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với nhiều cách tiếp cận sáng tạo, đa dạng, chính xác, tạo sức mạnh dư luận, hỗ trợ hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, tăng cường niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Công tác truyền thông chính sách được triển khai chủ động, hiệu quả, đặc biệt là tuyên truyền định hướng, truyền tải nguyện vọng của Nhân dân tới các cơ quan xây dựng chính sách. Việc lấy ý kiến nhân dân đối với Luật đất đai là minh chứng rất rõ về sự hiệu quả của các cơ quan truyền thông trong xây dựng chính sách, tạo được sự đồng thuận của dư luận xã hội cũng như phát huy tối đa trí tuệ của các tầng lớp Nhân dân.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tôi nhiệt liệt biểu dương, đánh giá cao và chúc mừng những kết quả đã đạt được của Hội Nhà báo Việt Nam và các cấp hội trong năm 2022, đóng góp tích cực vào thành tựu phát triển chung của đất nước.

Thưa các đồng chí,

Chúng ta đã bước qua quý I của năm 2023 với rất nhiều khó khăn, thách thức đang phải đối mặt. Tình hình thế giới tiếp tục diễn biến hết sưc phức tạp, khó đoán định, cạnh tranh kinh tế, thương mại gay gắt, bất ổn về tài chính, tiền tệ, an ninh năng lượng, lương thực cùng với các "luật chơi" mới trong đầu tư, thương mại toàn cầu dựa trên tiêu chuẩn môi trường, phát thải sẽ tác động đến nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam.

Cùng với đó những tồn tại, hạn chế của nội tại cũng bộc lộ sau đại dịch như thị trường bất động sản, phát triển du lịch, y tế, văn hóa,… đòi hỏi hệ thống chính trị cần phải đặt quyết tâm cao, nỗ lực lớn, tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm để hóa giải các thách thức, tận dụng các thời cơ đưa đất nước tiếp tục phát triển.

Hơn bao giờ hết, báo chí cách mạng Việt Nam phải tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa khát vọng Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng, cổ vũ động viên tinh thần đổi mới; tiếp thêm năng lượng tích cực để cả hệ thống chính trị, cùng toàn dân vượt qua những khó khăn thách thức, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của năm 2023 và giai đoạn 2021-2025.

Các cấp hội cần định hướng các cơ quan báo chí bám sát thực tiễn sự nghiệp đổi mới, phát triển của đất nước, các vấn đề thời sự; phản ánh sâu sắc, sinh động hơi thở, nhịp đập của cuộc sống để có nhiều tác phẩm báo chí chất lượng, có tính chiến đấu cao, giá trị nhân văn sâu sắc, chân thực, chạm tới cảm xúc của công chúng, từ đó định hướng dư luận, tạo đồng thuận xã hội, không ngừng củng cố niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước, vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Thứ hai, thực hiện tốt vai trò là vũ khí sắc bén, là công cụ đắc lực của Đảng trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; quán triệt tinh thần Văn kiện Đại hội XIII của Đảng về "Xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại". Chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động báo chí; kiến tạo không gian, môi trường văn hóa trong hoạt động báo chí.

Các cơ quan báo chí cần xây dựng đội ngũ có tính chuyên nghiệp, có thể coi là những chuyên gia, người am hiểu sâu về lý luận, ngoại giao, kinh tế, nghệ thuật, công nghệ, chuyển đổi số…; đầu tư nhiều hình thức thể hiện, chuyển tải đa dạng, phong phú để trở thành "món ăn tinh thần hằng ngày" không thể thiếu của độc giả, không chỉ người dân mà cả các nhà quản lý.

Mỗi người làm báo phải luôn không ngừng trau dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, cập nhật thông tin; năng động, sáng tạo, bắt kịp với sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng công nghệ mới; luôn ý thức được trách nhiệm của mình với tư cách là những sứ giả cho sức mạnh mềm của Việt Nam; mang những giá trị văn hóa tốt đẹp "chân - thiện - mỹ" của dân tộc, hình ảnh một Việt Nam có trách nhiệm với các vấn đề toàn cầu đối với độc giả quốc tế, góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp quốc gia.

Thứ ba, làm rõ vấn đề cơ chế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa trong hoạt động báo chí, đầu tư tương xứng về nguồn lực, con người, công nghệ để giúp các cơ quan báo chí phát triển chính quy, bài bản, hiện đại, thực hiện tốt vai trò là công cụ truyền thông sắc bén của Đảng, Nhà nước và nhân dân; đồng thời là phương tiện giám sát, phản biện xã hội hiệu quả hơn.

Các bộ, ngành phải gắn bó hơn nữa với báo chí, chủ động cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cơ quan báo chí, nhà báo tác nghiệp đúng chuyên môn, nghiệp vụ; chủ động phản ánh những bất cập, khó khăn, vướng mắc để cơ quan quản lý có phản ứng chính sách kịp thời, nhanh nhạy; có các chuyên đề, nghiên cứu rất hệ thống, đồng bộ, đưa ra những mô hình, cách làm hay, nhân rộng những cơ chế, chính sách mới, thậm chí đề xuất hướng tháo gỡ vướng mắc.

Thứ tư, Hội Nhà báo Việt Nam - ngôi nhà chung của giới báo chí cả nước - phải tiên phong trong bồi dưỡng và xây dựng bản lĩnh chính trị cho các nhà báo, hội viên, đồng thời tạo lập không gian văn hóa trong hoạt động báo chí, từ đó giúp chấn chỉnh những "lệch chuẩn" về đạo đức nghề nghiệp, nhân lên những giá trị nhân văn trong hoạt động báo chí.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn các nhà báo: "Trước khi đặt bút xuống trang giấy, người viết cần tự mình thật sáng tỏ, ta "Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết như thế nào?".

Lời dạy đó của Người càng đúng trong xã hội có sự phân hóa trong cảm thụ, tiếp nhận thông tin, nhất là giới trẻ. Cùng với đó, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo đã làm thay đổi mạnh mẽ các phương tiện truyền thông, dẫn đến xu thế truyền thông hội tụ và thông tin đa phương tiện; sự nổi lên của công nghệ định hướng, dẫn dắt người dùng. Trong bối cảnh đó, các cơ quan báo chí cần đẩy mạnh chuyển đổi số, thay đổi phương thức vận hành, quản lý, phân phối nội dung, mô hình tổ chức; nghiên cứu, cập nhật các xu thế phát triển của thông tin hiện đại, thị hiếu của từng nhóm đối tượng để đổi mới tư duy, cách làm báo, tạo văn hóa mới, sản phẩm mới hấp dẫn hơn với công chúng thông qua công nghệ thông tin, dựa vào độc giả để tiếp tục lan tỏa thông tin rộng rãi. Có như vậy báo chí chính thống mới huy động, tập hợp được lực lượng thống nhất, có sức mạnh, đóng vai trò dòng chảy chính trên xa lộ tin tức không ngừng nghỉ, cập nhật từng phút, từng giờ. Từ đó đa dạng hóa thị trường, kinh tế báo chí, đa dạng hóa nguồn thu nâng cao mức sống cho người làm báo.

Thưa các đồng chí,

Như đã cam kết tại Hội báo toàn quốc năm 2023, tôi đã thay mặt Thủ tướng ký ban hành Quyết định số 348/QĐ-TTg về chiến lược chuyển đổi số báo chí để đẩy nhanh lộ trình chuyển đổi số; ban hành Điều lệ Hội Nhà báo Việt Nam với nhiều điểm mới để tiếp tục tạo môi trường thuận lợi cho báo chí thực hiện làm tốt sứ mệnh thông tin tuyên truyền phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, sự nghiệp đổi mới của đất nước, chuyển đổi số, đảm bảo đảm bảo vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận xã hội, giữ vững chủ quyền thông tin trên không gian mạng; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả; tạo nguồn thu mới, thúc đẩy ngành công nghiệp nội dung số hiện đại, hội nhập ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực.

Đảng và Nhà nước sẽ tiếp tục ban hành nhiều chủ trương, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động báo chí. Tạo lập môi trường để những người làm báo phát huy sức sáng tạo có những tác phẩm tầm cỡ, phản ánh được sâu sắc hiện thực đổi mới vĩ đại của đất nước; phát triển ngành công nghiệp truyền thông của Việt Nam hiện đại, hội nhập ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực. Tiếp tục chỉ đạo các Ban, Bộ, ngành, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương chủ động cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời, chính xác; tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cơ quan báo chí, nhà báo tác nghiệp đúng chuyên môn, nghiệp vụ.

Chúc các đồng chí và những người làm báo trên cả nước mạnh khỏe, hạnh phúc, luôn giữ được lửa nghề, tâm sáng, bút sắc, cập nhật xu hướng mang tới những sản phẩm tốt nhất cho độc giả.

Xin trân trọng cảm ơn và xin chúc hội nghị thành công tốt đẹp!

* Tiêu đề do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đặt